De inwijding gebeurde zaterdag 9 september al door Matthias Diependaele (Vlaams minister van onder meer Erfgoed) en Nabilla Ait Daoud (Antwerps schepen van Cultuur) in aanwezigheid van een Rotterdamse delegatie. Vlaanderen gaf de “doodzieke” ‘Graanzuiger 19’ in het Friese Franeker een nieuw leven.

Een jaar lang werd de ‘Graanzuiger 19’ daar onder handen genomen voor de buitenafwerking. Nadien volgde de binnenbekleding. In functie daarvan werd het knalgeel van de Rotterdamse haven overschilderd in het muisgrijs van de Antwerpse Haven. De buitenbekleding kostte alleen al 1,8 miljoen euro.

Kannibaliseren

De nu grijze graanzuiger is dan ook een beschamende passage uit de Antwerpse havengeschiedenis. Graanzuigers lager er overal in de havens waar graan werd verhandeld. Zij waren het die het werk van honderden dokwerkers in de jaren ’10 en ’20 van vorige eeuw het werk afnamen. Zo’n vlottende graanzuiger kon in een minimum van tijd het werk doen dat voorheen door tientallen, zelfs honderden dokwerkers werd verricht. Bij SAMGA waren het mobiele graanzuigers van op de wal die het werk deden maar ook daar werd het een grote slachtpartij. De zuigbuizen vervoerden graan maar ook tapioca, maniok, soja en zelfs cocosschroot.

De ‘Graanzuiger 19′, kortweg de ’19’, is dan ook nog het allerlaatste exemplaar wereldwijd maar het belandde dan wel in Rotterdam. De Graanzuiger, gebouwd in 1926 bij Cockerill, werd nog sporadisch gebruikt tot 1976 en bleef roestend liggen totdat het ontdekt werd door Rotterdammers. Oorspronkelijk kocht de Rotterdamse maatschappij het exemplaar om het te kannibaliseren maar bij nader toezien bleek dat het beter bewaard was dan het exemplaar in Rotterdam. Kortom: de kleuren werden dan maar in het geel gezet, de Rotterdamse kleuren.

Onder gewezen cultuurschepen Caroline Bastiaens werd een deal gesloten met het Rotterdams museum, waarbij Vlaanderen het varend erfgoed zou beschermen als de graanzuiger om de zoveel tijd even naar Antwerpen zou mogen komen.

Bezoeken op woensdag

Tot eind oktober is de ‘Graanzuiger 19’ nog elke woensdag te bezoeken van 10.00 tot 15.00 uur. Vrijwilligers geven dan een woordje uitleg en belichten de vaak grimmige geschiedenis van de graanzuigers. Let wel op: de ‘Graanzuiger 19’ ligt niet meer in het Bonapartedok aan het MAS maar wel in het Kattendijkdok ter hoogte van het Droogdokkenpark.

Paul Verbraeken