In de chemie-, kunststoffen- en farmasector zijn er in 2022 2.403 extra jobs bijgekomen, meldt sectorfederatie essenscia. Ondanks dat positieve nieuws, worstelt de sector met een verzwakte concurrentiekracht gezien de dure energie en grondstoffen.
Dankzij de sterke groei van het aantal jobs (+2.403 vorig jaar) zit de sectorale tewerkstelling nu met 99.799 jobs op het hoogste niveau sinds 1991. Het is intussen het negende jaar op rij dat de tewerkstelling toeneemt, en in die periode zijn er 11.600 jobs bijgekomen. “De jobgroei in de chemie en life sciences staat in schril contrast met het jobverlies in de rest van de industrie, met een daling van de tewerkstelling met ruim 16.500 banen in de laatste tien jaar”, klinkt het bij essenscia.
Daarnaast zetten bedrijven uit de chemische en farmasector ook in op de vernieuwing. Er werd een bedrag van zo’n 3 miljard euro geïnvesteerd in vergroening of uitbreiding van de productiecapaciteit en 5,8 miljard euro in onderzoek en ontwikkeling. Toch is ook daar een vertraging van het investeringsritme merkbaar, geeft essenscia mee.
Omzetstijging baart zorgen
Ook de sectoromzet steeg met 20% tot 87,9 miljard euro, een recordbedrag. Goed nieuws, zo zou je op het eerste gezicht denken, maar toch baart dit de sector zorgen. “De omzetstijging is hoofdzakelijk te verklaren door de impact van forse prijsstijgingen door duurdere energie en grondstoffen”, aldus essenscia. “Bovendien is de omzetstijging lager dan het industrieel gemiddelde van 24% en onvoldoende om de verhoging van de productieprijzen te compenseren. Door het aanhoudende conflict in Oekraïne, de buitensporig gestegen energie- en grondstoffenprijzen, de ongeziene opeenvolging van loonindexeringen en de afkoeling van de wereldeconomie was 2022 voor de chemie, kunststoffen en life sciences een bijzonder moeilijk jaar. De concurrentiekracht en rendabiliteit kreunen onder de hoge kosten.”
Zo kende de chemie-industrie met een productiedaling van 7% de zwaarste terugval sinds 2009. De benuttingsgraad van de productiecapaciteit daalde tot het laagste niveau in ruim veertig jaar. Dat de sector desondanks relatief goede jaarcijfers kan voorleggen, is vooral een gevolg van door inflatie aangedreven prijseffecten. Het geeft dus een vertekend beeld.
De sectorfederatie kaart ook de “toegenomen regeldrift” aan en pleit daarom voor een industrievriendelijker beleid op alle politieke niveaus. “Ondanks de relatief goede jaarcijfers trekken we aan de alarmbel”, zegt Yves Verschueren, gedelegeerd bestuurder essenscia. “De chemie- en farmasector verliest concurrentiekracht, terwijl het een essentiële sector is om de materialen en producten te leveren die onze economie en samenleving op weg moeten helpen naar meer duurzaamheid. We hebben nood aan een écht industriebeleid zonder oogkleppen. Met een doordachte energievisie en ruime aandacht voor het belang van industriële waardeketens en exportgerichte sectoren. We zullen de woorden ‘industrie’ en ‘competitiviteit’ turven in de komende verkiezingsprogramma’s, want zowel op het vlak van vergunningen, infrastructuur als fiscaliteit zien we steeds vaker een industrieonvriendelijke tendens.”
Exportkampioen
Chemie en farma blijft ook met voorsprong de belangrijkste exportsector van het land, goed voor 35% van de totale uitvoerwaarde, meldt sectorfederatie essenscia verder. Ook de exportgroei is voornamelijk prijsgedreven en wordt sterk beïnvloed door de uitvoer van coronavaccins. In bepaalde productcategorieën – zoals meststoffen, kunststoffen en cosmetica – lag de toename van de import overigens hoger dan die van de export.
Met 35% van de totale Belgische export blijft de chemie en life sciences wel de uitgesproken exportkampioen van het land. De buurlanden Duitsland, Frankrijk en Nederland zijn samen met de Verenigde Staten goed voor de helft van de uitvoer van de sector. Japan en Brazilië zijn de sterkste groeiers. Dit maakt dat België de Europese nummer twee is voor de export van chemie- en farmaproducten, na Duitsland. “Met 36,1 miljard euro levert de sector ook veruit de belangrijkste bijdrage aan het Belgische handelsoverschot, een welvaartsinjectie van formaat”, zo besluit essenscia.
