Vanwege de dreiging van geweld van Houthi-rebellen uit Jemen ondernemen Belgische rederijen actie om hun scheepvaart over de Rode Zee beter te beveiligen. De Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer heeft het beveiligingsniveau, dat omschreven wordt door de ISPS-code, opgetrokken naar het hoogste niveau drie.
De International Ship & Port facility Security (ISPS) Code is een internationaal voorschrift, opgesteld door de Internationale Maritieme Organisatie, dat verplicht tot maatregelen voor het beveiligen van schepen en havenvoorzieningen.
ISPS-veiligheidsniveau 3 staat voor ‘Exceptioneel’. Bij dat niveau gelden specifieke veiligheidsmaatregelen die toegepast worden voor een beperkte tijdsduur. Wilfried Lemmens, gedelegeerd bestuurder van de Koninklijke Belgische Redersvereniging (KBRV), wil uit veiligheidsoverwegingen liever niet reageren op de reisplannen van Belgische rederijen op de Rode Zee. “Aan boord van de Belgische schepen worden de gepaste maatregelen genomen. Meer kan ik daar niet over zeggen, dit om de schepen en de bemanning niet in gevaar te brengen”, zegt hij. “Alles wordt in het werk gesteld om risico’s te vermijden”, benadrukt hij.
Toestand penibel
De toestand op de Rode Zee is de laatste dagen zeer penibel. Houthi-rebellen uit Jemen nemen er willekeurig schepen onder vuur met raketten en drones. Zij dreigen ermee schepen van elke nationaliteit op weg naar Israƫl de doorvaart op de Rode Zee te ontzeggen, uit solidariteit met de Palestijnse extremistische organisatie Hamas in de Gazastrook.
Lemmens omschrijft de situatie als zeer zorgwekkend. “We hebben geen idee hoe lang dit zal duren, maar de impact zal substantieel zijn”, zegt hij. “12% van de wereldhandel gebeurt via het Suezkanaal. 30% daarvan is containervaart. Vier van ’s werelds top vijf-containerrederijen hebben dan ook al beslist om de regio te mijden en om te varen.”
Onze bemanning mag niet langer buiten op het dek lopen en voordat ze door het gebied varen, krijgen ze extra drills
Via de Rode Zee en het Suezkanaal loopt namelijk de kortste route van de Indische Oceaan naar de Middellandse Zee. Belgische rederijen blijven voorlopig wel de Rode Zee bevaren, al worden er een hele reeks voorzorgsmaatregelen genomen. Dat meldt Heleen Schellinck, woordvoerder bij Jan De Nul Group, aan VRT. “We voeren enkele concrete maatregelen door”, zegt ze. “Zo gaan er bijvoorbeeld gewapende bewakers mee aan boord. Onze bemanning mag ook niet langer buiten op het dek lopen en voordat ze door het gebied varen, krijgen ze extra drills.”
Nederlandse rederijen beslisten om hun vrachtschepen niet meer richting de Rode Zee uit te sturen. Schepen die richting AziĆ« varen, moeten nu omvaren via de Kaap de Goede Hoop in Zuid-Afrika, een omweg die al snel 12 dagen langer duurt. De Nederlandse minister van Defensie Kajsa Ollongren meldde op 17 december 2023 in de talkshow WNL op Zondag dat zij contact heeft met partnerlanden over militaire begeleiding van koopvaardijschepen in de Rode Zee. “We beschermen nu vaak tegen piraterij, maar hier gaat het over raketten en drones, dus aanvallen uit de lucht. De huidige bescherming voldoet dan niet. Daarover gaat het internationale overleg wat nu gaande is.”
MSC
Naast Maersk, Hapag-Lloyd, HMM en CMA CGM, heeft ook de containerrederij MSC laten weten dat het voorlopig niet door de Rode Zee vaart vanwege de dreiging van geweld. Op vrijdag 15 december 2023 werd een schip van MSC aangevallen. De opvarenden van dat schip, de ‘MSC PALATIUM III’, zijn ongedeerd gebleven. Volgens de rederij is het schip wel licht beschadigd. “Vanwege dit incident en om het leven en de veiligheid van onze zeevarenden te beschermen, zullen MSC-schepen niet door het Suezkanaal varen in oostelijke en westelijke richting totdat de doorvaart door de Rode Zee veilig is”, meldt MSC in een officieel klantbericht. “Sommige diensten worden nu al omgeleid via Kaap de Goede Hoop.”
Londen belooft verdere aanvallen te zullen afweren en de vrije wereldhandel te beschermen. De Britse marine zette onlangs de destroyer ‘HMS Diamond’, het fregat ‘HMS Lancaster’, drie mijnenjagers en een hulpschip in de regio in. Zij moeten de civiele scheepvaart beschermen.Ā Binnen de top van de Amerikaanse regering wordt gekeken welke mogelijkheden er zijn om terug te slaan tegen de Houthi’s in Jemen. Het Pentagon heeft in de afgelopen dagen al oorlogsschepen naar de Golf van Aden gestuurd, voor de kust van Jemen. Een torpedobootjager van de Amerikaanse marine schoot op zaterdag 16 december veertien drones neer in het Rode Zee-gebied.
