Het was al eerder bekend dat de kosten van het Prinses Elisabetheiland op de Noordzee uit de pan swingen. De kosten zijn ondertussen gestegen van 2,2 miljard euro naar een slordige 7 miljard. Onder andere de industriële elektriciteitsverbruikers roepen nu op om de stekker uit het energie-eiland te trekken.
De kosten bij de opstart van het project in 2021 bedroegen zo’n 2,2 miljard euro. In maart 2023 stegen de kosten een eerste keer richting 3,6 miljard euro. Tegen juni 2024 was dit cijfer verder gestegen tot 7 miljard. Energieminister Tinne Van der Straeten weet die enorme toename in de kosten aan de inflatie na de oorlog in Oekraïne, volatiele prijzen voor bouwmaterialen en knelpunten in de bevoorrading in combinatie met een grote vraag.
Kamercommissie Energie
Van der Straeten werd op dinsdagmiddag 5 november tijdens de Kamercommissie Energie hierover op het matje geroepen. Zo zou de minister al in juni 2024 door energiewaakhond CREG op de hoogte gebracht zijn van een verdrievoudiging van de kostprijs van het energie-eiland. De minister heeft het nieuws toen “om commerciële redenen” niet naar buiten gebracht.
“Ik kreeg in juni 2024 de dringende vraag dat cijfer discreet te behandelen om commerciële redenen”, zei Van der Straeten hierover. “Ik kreeg het cijfer toen pas omdat de CREG vond dat de minister op de hoogte moest worden gebracht van het bedrag dat zich aftekende tijdens de onderhandelingen met Elia. Het tariefdossier was in maart 2024 goedgekeurd en Elia en de CREG zijn toen blijven onderhandelen. Toen de CREG uit die onderhandelingen afleidde dat het bedrag 7 miljard euro zou worden, heeft ze mij een brief gestuurd met dat cijfer en met de vraag om strikt vertrouwelijk met de informatie om te gaan”, aldus de minister.
Project opschorten
De grote industriële elektriciteitsverbruikers hebben via Febeliec (de federatie van de industriële grootverbruikers van energie) nu gevraagd om de bouw van het eiland op te schorten. Een verzoek dat ook door de N-VA werd overgenomen. “We moeten een grondige analyse uitvoeren vooraleer we verdere stappen ondernemen”, zei kamerlid Bert Wollants tijdens de Kamercommissie Energie op dinsdag 5 november.
“We zitten vandaag in een vicieuze cirkel die onze industrie niet helpt”, zegt Wollants. “We werken aan een toegang tot hopelijk goedkope groene energie, maar we zijn de transmissienettarieven ook enorm aan het opdrijven. De industrie staat niet te springen voor elektrificatie zolang er geen duidelijkheid is over de te verwachten kosten. Als diezelfde industrie nu wordt geconfronteerd met duurdere transmissienettarieven en daarbovenop nog een grote kostenstijging door het energie-eiland, dan moeten we de hele opzet nog eens kritisch tegen het licht houden.”
Te voorbarig
“Als wij dit project uitstellen, wat is dan de impact en welke andere investeringen moeten we dan doen”, vraagt de minister zich af. “De bevoorradingszekerheid na 2030 mag niet in het gedrang komen. Voor mij is de conclusie dat het voorbarig is om nu de stekker eruit te trekken. We moeten nog wachten op bijkomende informatie, zoals de update van de kosten-batenanalyse van de CREG, de interne audit van Elia over de budgettering en meer duidelijkheid over mogelijke Europese steun”, aldus de minister.
Kostenstijgingen bij dit soort projecten zijn niet ongewoon volgens de minister. Zo verwees Van der Straeten naar het geval van de Brusselse metro of de Oosterweelverbinding rond Antwerpen, waarvan de kosten zijn gestegen van 3,5 miljard naar 10 miljard vandaag.
Dit artikel is exclusief voor abonnees.
Kies een formule en krijg toegang tot alle artikels. Of log in als abonnee.
