Geerts en de Schelde: de forten in Noord-Antwerpen en 'Schelde Vrij'
Voor de Flows zomerreeks 2024 gaan we op zoek naar verhalen van mensen uit de maritieme en logistieke wereld die er een bijzondere passie of hobby op nahouden. Ook krijgt u elke week een aflevering te zien van ‘Geerts en de Schelde’, waarin Marc Geerts ons meeneemt doorheen de rijke geschiedenis van de Antwerpse haven.
Ondernemer Marc Geerts gaf zijn transportbedrijf door aan zijn drie zonen en smijt zich sindsdien op zijn nieuwe carrière als stadsgids in Antwerpen. Van daaruit ontstond het idee om een reportagereeks te maken, waarin Marc Geerts Flows meeneemt door de rijke geschiedenis van de Antwerpse haven.
Geerts kon uren luisteren naar de verhalen van zijn overgrootouders over de twee wereldoorlogen. “Mijn overgrootmoeder was geboren in 1896 en zij kende nog verhalen van haar grootouders die nog geleefd hadden voor de onafhankelijkheid van België”, vertelt hij. “Ik was enorm gefascineerd en ging gaandeweg meer en meer informatie hierover opzoeken in geschiedenisboeken. Ik wilde op die manier nakijken of die verhalen wel klopten.”
Samen met Marc Geerts heeft Flows de reportagereeks ‘Geerts en De Schelde’ ingeblikt, die u een inkijk geeft in het ontstaan van de Antwerpse haven. In acht korte afleveringen blikt Geerts in zijn eigen stijl terug op een aantal belangrijke momenten in de geschiedenis van Antwerpen, die ervoor hebben gezorgd dat de haven is geëvolueerd naar de wereldhaven die ze vandaag is.
Schelde Vrij
In de vierde aflevering van ‘Geerts & De Schelde’ neemt Marc Geerts ons mee naar de forten in het Noorden van Antwerpen. Alessandra Farnese, hertog van Parma en neef van Koning Filips II van Spanje, beval in 1584 de bouw van twee forten (Fort Sint-Marie op linkeroever en Fort Sint-Filips op rechteroever) om een betere controle over de Schelde te krijgen. Tussen de twee forten kwamen bruggenhoofden met daarop een vlotbrug met 64 kanonnen. De brug moest de bevoorrading van Antwerpen door middel van schepen droogleggen. Dat lukt en Antwerpen gaf zich over aan de Spaanse troepen.
Ook Fort Liefkenshoek op linkeroever en Fort Lillo op rechteroever speelden een belangrijke rol in de beheersing van het scheepvaartverkeer van en naar Antwerpen. Zo was er op dit grenspunt onder andere een tol- en douanestation gevestigd.
In 1863 kwam er een definitief einde aan de sluiting van de Schelde, die in 1587 tijdens de Tachtigjarige Oorlog door de Nederlanders was ingesteld. Het afkopen van de laatste Scheldetol in 1863 door de Belgische regering werd als einde beschouwd van die afsluiting. Voor Antwerpen was dat de aanleiding om in 1883 ter hoogte van de Marnixplaats het monument ‘Schelde Vrij’ te plaatsen.
Geerts gaat in aflevering 4 van ‘Geerts en De Schelde’ ten slotte nog op zoek naar de plaats in Antwerpen waar er nog een kanonskogel, afkomstig van de beschieting door de Hollandse vloot in 1831, zichtbaar is in de voorgevel van een huis.
Een aflevering van ‘Geerts en de Schelde’ gemist? Geen probleem. U kunt alle afleveringen hier bekijken.
