België en Nederland hebben samen met vijf grote rederijen in Antwerpen een gezamenlijke verklaring ondertekend tijdens de conferentie ‘Samen werken aan een veilige en integere haven’. Opvallend is dat de rederijen een flink takenpakket toebedeeld krijgen in de strijd tegen drugs.
Met de gezamenlijke verklaring, de ‘Declaration on the fight against cross-border organized drug crime’, die op vrijdagavond 17 februari 2023 werd ondertekend op linkeroever in Antwerpen, willen beide landen samen inzetten op de controle van hoog-risicovrachten. De veelheid aan activiteiten in de havens, de doorvoer van miljoenen containers, de tienduizenden tewerkgestelde personen en het grensoverschrijdend karakter maken de sector kwetsbaar voor infiltratie en misbruik door de drugsmaffia.
“Als we harder duwen in Rotterdam, dan stijgt het water in Antwerpen, en als u harder duwt in Antwerpen, stijgt het water in Rotterdam”, schetst burgemeester van Rotterdam Ahmed Aboutaleb hoe verweven de drugscriminaliteit in de beide steden is. “Territoriaal gezien zijn we één haven”, aldus nog Aboutaleb.
De gezamenlijke verklaring werd ondertekend door de Nederlandse ministers Yeşilgöz-Zegerius, Harbers en staatssecretaris de Vries, de Belgische eerste minister De Croo, vice-eersteministers Van Peteghem en Van Quickenborne, en minister Verlinden, de burgemeesters Aboutaleb van Rotterdam en De Wever van Antwerpen, en de bestuurders van vijf grote rederijen MSC, Maersk, CMA CGM, Hapag-Lloyd en Seatrade. In de verklaring is een hele rist aan maatregelen opgenomen: slimme containers, containerzegels, een streng hr-beleid, onderlinge informatie-uitwisseling en hogere internationale veiligheidsstandaarden.
Slimme containers
Minister van justitie, Vincent Van Quickenborne wil vooral meer politie inzetten en meer containers screenen. “Het is een strijd die we niet alleen kunnen winnen”, zegt Van Quickenborne. “We moeten dit doen samen met de private sector en de rederijen. Met het ondertekenen van de verklaring, roepen we op om te investeren in slimme containers. Slimme containers detecteren wanneer er een deur wordt geopend, wanneer er temperatuursveranderingen zijn of wanneer de container verplaatst wordt. De bedoeling is om zo stap voor stap onze havens dicht te timmeren tegen criminelen. We doen dit samen met de haven van Rotterdam en de Nederlandse justitie”, alsnog Van Quickenborne.
Gezamenlijke verklaring
Digitale tools moeten alle activiteiten met een container, vanaf het inschepen tot het bereiken van de eindbestemming, automatisch registreren. Zo kan niemand ongezien een container openen of sluiten. Tegelijk wordt onderzocht hoe informatie over containers beter kan worden afgeschermd, zodat alleen de strikt noodzakelijke personen hier toegang toe hebben. Het gebruik van digitale rechten en/of biometrie kan ook worden toegepast om containers op een veilige manier vrij te geven of digitaal te versleutelen.
Hr-beleid
De rederijen verbinden zich er ook toe om blijvend te waken over de integriteit en weerbaarheid van hun personeel door strikte controles te voorzien in hun aanwervings- en personeelsbeleid. Dat wordt vanuit de Nederlandse en Belgische overheid ondersteund. Het gaat onder meer over het verzekeren van een gedragscode, zodat het duidelijk wordt welke zaken niet worden getolereerd en wie bevoegd is om op welke plaatsen te komen.
Een duidelijke gedragscode legt verdachte zaken immers sneller bloot en sommige van de grootste scheepvaartbedrijven hebben er al een ingevoerd. De rederijen bekijken ook hoe ze betere screenings kunnen organiseren om personen die mogelijk banden hebben met criminele organisaties, te weren. Er is ook afgesproken om meer opleidingen te organiseren zodat het personeel verdacht gedrag of verdachte containers beter leert herkennen.
Delen van informatie
Daarnaast zullen de ondertekenaars beter samenwerken om het onderling overleg – met elkaar en met de bevoegde overheidsinstanties – verder uit te bouwen. Daartoe behoort het delen van informatie met betrekking tot verdachte zaken, modi operandi van criminele organisaties, risico’s in transitlanden enzovoort. Ook wordt de samenwerking versterkt op het terrein van informatie-uitwisseling, want rederijen hebben ook veel kennis over logistieke risico’s in havens over de hele wereld.
Het delen van informatie hierover is vooral van belang als het gaat om zogenoemde bron- en transitlanden, veelal in Latijns-Amerika. Om ervoor te zorgen dat bron- en transitlanden dezelfde veiligheidsstandaarden voor maritiem transport aannemen, zullen beide landen dit onder de aandacht brengen bij de Internationale Maritieme Organisatie. Beide landen wensen de toepassing van de ISPS-code (International Ship and Port facility Security Code), uit te breiden naar het bestrijden van georganiseerde misdaad.
