Denemarken klaar om grote volumes CO2 op te slaan in Noordzeebodem

Nieuws, Chemie
Bart Meyvis
De 'Aurora Storm'
De ‘Aurora Storm’ © INEOS Energy

INEOS pakt uit met een positief eindrapport van Project Greensand. Uit het rapport blijkt dat “Denemarken een veilige en goed functionerende opslag kan garanderen voor CO2 in de ondergrond van de Noordzee.” Het bedrijf wil er CO2 permanent opslaan.

De grondige technische screening verzekert nu dat de opgeslagen CO2 veilig en permanent in het gesloten Nini West-reservoir blijft, zo’n 1.800 meter onder de zeebodem van de Noordzee. Dit is duidelijk nadat de resultaten van Project Greensand zijn doorgelicht door DNV, de onafhankelijke en wereldwijd toonaangevende leverancier van risico-, verificatie- en standaardisatiediensten.

“We hebben nu documentatie dat we een goed functionerende opslag voor CO2 hebben in de ondergrond van de Noordzee, waar grote hoeveelheden CO2 die anders in de atmosfeer zouden zijn uitgestoten, veilig en permanent kunnen worden opgeslagen”, zegt Mads Gade, country Manager bij INEOS Denemarken en commercial director bij INEOS Energy, de leidende partner achter Project Greensand. “We stellen vast dat de opgeslagen CO2 zich in het reservoir op 1800 meter onder de zeebodem gedraagt zoals verwacht. Dat vertrouwen geeft ons een stevige basis om de volgende stappen te zetten die cruciaal zullen zijn voor CCS in Denemarken”.

Project Greensand

Als eerste ter wereld heeft Project Greensand aangetoond dat afgevangen CO2 grensoverschrijdend kan worden getransporteerd en offshore kan worden opgeslagen om de klimaatverandering te matigen. Dit werd onderstreept door de partijen achter het consortium tijdens het evenement First Carbon Storage op 8 maart 2023 in Esbjerg, waar de Deense koning Frederik het startsein gaf voor de opslag van CO2 in de ondergrond van de Noordzee. Het initiatief werd verder ook toegejuicht in een videotoespraak van voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen en een toespraak van minister van Klimaat, Energie en Nutsbedrijven, Lars Aagaard.

“We zijn er trots op dat we er als eerste ter wereld in zijn geslaagd om een goed functionerende waardeketen voor veilige en efficiënte afvang, transport en opslag van CO2 over de landsgrenzen heen te ontwikkelen, te testen en te demonstreren, met als doel de klimaatverandering te beperken. Dit is een belangrijke stap op weg naar de klimaatambities van Denemarken en de EU, en elk van de 23 partners heeft uitstekend werk verricht. Ik ben onder de indruk van de bijdrage die werd geleverd door uiteenlopende disciplines, waardoor deze fase van Project Greensand met succes werd voltooid”, zegt Mads Gade.

Proeffase afgerond

Het intensieve werk in het door de EUDP ( Energiteknologiske Udviklings- og DemonstrationsProgram) ondersteunde project heeft er ook toe geleid dat een grote groep Deense en internationale bedrijven waardevolle ervaring heeft opgedaan in het werken met afvang, transport en opslag van CO2, en nu betere inzichten heeft om een rol te spelen in een toekomstige CCS-markt in Europa.

Met een afgeronde en geverifieerde proeffase is de weg vrijgemaakt voor de ontwikkeling van CCS (carbon capture and storage) in Denemarken. De hoofdpartner in Project Greensand, INEOS, heeft namens licentiepartners Wintershall Dea (nu Harbour Energy) en Nordsøfonden al goedkeuring aangevraagd voor de eerste grootschalige CO2-opslagfaciliteit in Denemarken, en werkt er nu hard aan om eind 2025 of begin 2026 te beginnen met CO2-opslag in de Noordzee. De ambitie is om tot zo’n 400.000 ton CO2 per jaar op te slaan, terwijl het plan is om vanaf 2030 tot 8 miljoen ton CO2 per jaar op te slaan in het gebied onder de zeebodem van de Noordzee.

Offshore en onshore opslag

Tegelijkertijd wordt ook onderzocht of het mogelijk en veilig is om CO2 ondergronds op te slaan op land in Denemarken. Eerder dit jaar heeft de minister van Klimaat, Energie en Nutsbedrijven,  INEOS, Wintershall Dea (Harbour Energy) en Nordsøfonden een exploratielicentie toegekend voor een deel van de Deense ondergrond in Jutland in het Gassum-reservoir. De ervaring van Greensand zal worden meegenomen om veilige opslag ook op land aan te tonen.

“We hebben aangetoond dat Denemarken het voortouw heeft genomen op het gebied van CCS in de wereld toen we de eerste CO2 borgen in de Noordzee”, zegt Gade hierover. “Nu zijn we aan het onderzoeken hoe we de volgende stap kunnen zetten, en daarbij steunen we op de onschatbare ervaring van de proef van Project Greensand.”
“We willen dit momentum graag voortzetten met de ambitie dat Greensand de eerste operationele CO2-opslagfaciliteit in de EU wordt. We wachten nu op de goedkeuring van de Deense autoriteiten voor een permanente opslag”, zegt Gade.

“Dit is een belangrijke stap, want als Denemarken slechts 5% van een toekomstige CCS-markt in Europa in handen krijgt, kan dat tot 9.000 banen opleveren, met een economisch potentieel van 50 miljard Deense kronen. Tegelijkertijd kunnen we de doelstellingen van de EU ondersteunen, omdat we alle voorwaarden vervullen om een nieuwe industrie te creëren die deel uitmaakt van de oplossing voor de klimaatuitdagingen”, aldus Gade.

Verklaring van Oslo

Vlak voor de zomer vroeg een coalitie van een vijftiental grote industriële bedrijven nog met de zogenaamde ‘Verklaring van Oslo’ om bijkomende financiële steun en een aangepaste regelgeving om CO2 op te vangen en op te slaan. Concreet pleiten de bedrijven voor financiële steun om de risico’s te verlagen voor bedrijven die als pioniers investeren in CO2-opslag, en dan in het bijzonder de infrastructuur. “Leg geen specifieke technologie op, maar focus op de CO2-reductie. Focus op de resultaten”, zei Daan Schalck, CEO van North Sea Port, hierover midden juni.