De 45.000 leden van de vakbond International Longshoremen’s Association (ILA) hebben op dinsdag 1 oktober voor de eerste keer sinds 1977 het werk neergelegd zodat de containertrafiek in vijftien grote containerhavens aan de oostkust van de VS en de Golf van Mexico bijna volledig is lamgelegd.

De dokwerkers eisen een loonsverhoging van 77% in de komende vier jaar. De werkgevers van de United States Maritime Alliance (USMX), die de terminals en rederijen vertegenwoordigt, was bereid om de lonen met de helft te verhogen, maar dat aanbod heeft ILA geweigerd.

Monsterwinsten

De vakbond gebruikt als argument dat de carriers tijdens de coronacrisis enorme monsterwinsten hebben gemaakt en eisen een deel daarvan op voor de havenarbeiders die tijdens de pandemie niet thuisgebleven zijn, maar de Amerikaanse handel draaiende hielden.

De voorzitter van de vakbond, Harold Daggett (zie foto), is niet mals voor de containerrederijen en noemt ze ‘hebzuchtige en inhalige bedrijven zonder respect voor dokwerkers’. Hij schuwt daarbij geen ‘fake news’ en stelt dat de rederijen momenteel 30.000 dollar per container aanrekenen. “Als ze twee verschillende ladingen in dezelfde container steken, verdienen ze 60.000 dollar”, luidt zijn redenering.

Dalende spottarieven

De waarheid is anders: het gemiddelde spottarief voor het vervoer van een 40’-container van Shanghai naar New York is volgens de Shanghai Containerized Freight Index (SCFI) intussen gedaald van bijna 10.000 dollar per 40’-container begin juli naar 5.626 dollar vorige week. Een transport van Rotterdam naar New York kost volgens Drewry’s World Container Index nu gemiddeld 2.067 dollar.

Behalve de loonsverhoging is er ook nog een tweede breekpunt in de onderhandelingen tussen vakbonden en werkgevers. ILA verzet zich immers mordicus tegen elke vorm van gedeeltelijke of volledige automatisering van containerterminals in de Verenigde Staten.

President

De Amerikaanse president zal voorlopig niet ingrijpen. Hij lijkt de kant van de dokwerkers te kiezen door de USMX in een persbericht op te roepen om met betere voorstellen te komen. Ook hij verwijst daarbij naar de monsterwinsten van de containerrederijen. In het licht van de komende presidentsverkiezingen is het duidelijk dat Joe Biden lonkt naar de stemmen van de tienduizenden vakbondsleden.

President Joe Biden beseft blijkbaar niet dat de gemiddelde lijnvaartmarges in het laatste kwartaal van 2023 alweer negatief waren. Ze zijn intussen wel verbeterd dankzij de Rode Zee-crisis, omdat er schepen tekort zijn voor de diensten die via Kaap de Goede Hoop worden omgeleid.

Scheepstekort

Door de havenstakingen in de VS zal opnieuw congestie ontstaan en wordt een deel van de vloot geïmmobiliseerd. De sector kan dat best missen, want op dit moment is slechts 0,6% van de containervloot werkloos. Dat is zelfs nog minder dan in volle coronacrisis. Ondanks de massale oplevering van nieuwe capaciteit en het feit dat de spottarieven al drie maanden dalen, zijn er nog altijd geen boten op overschot.

De kans lijkt groot dat de stakingen opnieuw zullen leiden tot een situatie van verstoorde logistieke ketens, een tekort aan schepen en dus hogere tarieven. De eerste carriers hebben intussen al overmacht ingeroepen en voeren toeslagen in om de kosten van de stakingsacties bij hun klanten te recupereren. Zij zijn mede daarom wellicht niet geneigd om snel terug aan tafel aan te schuiven om op de verregaande eisen van ILA in te gaan.

Hamvraag

De hamvraag is hoe lang het conflict zal aanslepen. Veel Amerikaanse invoerders zagen al maanden aankomen dat er een staking op til was en hebben dus al vervroegd voorraden ingeslagen. Er zal ongetwijfeld ook meer lading vanuit de Far East naar de westkust gestuurd worden. MSC zet intussen al een eerste schip van 23.656 teu in naar Californië in een dienst waarin normaliter schepen van gemiddeld 14.000 teu varen.

Anderzijds zal een langdurige staking de Amerikaanse economie zeker schade toebrengen. De havens aan de ooskust van de Verenigde Staten zijn samen goed voor iets meer dan de helft van alle containerimport in het land.